Porady
Ogród
06-06-2023

Olejowanie drewna jako sposób impregnacji

Ogród w głównej mierze tworzą rośliny. Kompozycja, dopasowanie gatunków, pokrój i kolorystyka charakter naszego ogrodu. Wedle zasady „ogród nigdy nie jest skończony” dążmy do zmienności w kształtowaniu naszej przestrzeni, tak aby o każdej porze w ogrodzie coś się działo. Inaczej mają się sprawy z małą architekturą ogrodową. Elementy statyczne, najczęściej nadają tło lub zdobią nasze ulubione miejsca wypoczynku. Te podobnie jak rośliny, również wymagają naszej uwagi.

Ekologiczne podejście do impregnacji

Każdy z nas w swoim ogrodzie posiada drewniany stół, ławkę czy taras. Drewno jest  materiałem, które wymaga konserwacji, aby pięknie prezentowało się przez długi czas. Stonowane, naturalne kolory wracają do łask, a my coraz częściej sięgamy po to co wywodzi się z natury. Kolorowe farby i lakiery na bazie rozpuszczalników zastępujemy bardziej naturalnymi i tradycyjnymi olejami do drewna. 

Olejowanie nie jest skomplikowanym zabiegiem, z którym bez problemu poradzi sobie każdy. Podstawową różnicą w przypadku olejowanej powierzchni jest to, że najczęściej nie tworzymy dodatkowej powłoki ochronnej na zabezpieczanej powierzchni. Te często z biegiem czasu zaczynają się łuszczyć. Oleje posiadają znakomite właściwości dzięki którym zapewniają ochronę przed działaniem wilgoci, grzybów, pleśni a także promieniowania UV. Wnikają głęboko w strukturę drewna i zabezpieczają je od środka, jednocześnie wzmacniając je. Tak zakonserwowana powierzchnia sprawia, że drewno oddycha  i oddaje nadmiar wilgoci przez co nie wypacza się i nie pęka. Olejowane drewno trudniej chłonie wodę, która jest jego największym wrogiem.  Co najważniejsze, oleje uwydatniają i podkreślają rysunek drewna, oraz nadają wyrazisty, naturalny odcień. Jeśli zależy nam na rustykalnym wyglądzie, a jednocześnie ochronie przed warunkami zewnętrznymi, jest to znakomity wybór. Oleje szczególnie polecane są do miejsc, gdzie występują duże wahania temperatur i wilgotności, więc w ogrodzie rozwiązanie to sprawdzi się znakomicie.

Jaki olej wybrać?

W zależności od naszych upodobań możemy wybierać w kilku rodzajach olejów do drewna. Najczęściej  wybieramy oleje bezbarwne, których zadaniem jest podkreślić usłojenie, jednocześnie pozostawiając naturalny odcień drewna. Możemy również wybrać oleje barwiące. Jednak w tym wypadku, należy pamiętać, że barwić można tylko na kolor ciemniejszy od naturalnego, a ewentualny powrót do jaśniejszego odcienia będzie trudny.

W zależności od rodzaju drewna jakie będziemy zabezpieczać, możemy wybrać oleje wodne, te najbardziej ekologiczne, lub oleje w części wzbogacane żywicami lub te na bazie rozpuszczalników. Najbardziej popularne gatunki iglaste, z których wykonuje się większość drewnianych mebli czy tarasów warto zaimpregnować olejem z domieszką żywic. Drewno iglaste jest drewnem stosunkowo miękkim, przez co podatne jest na uszkodzenia mechaniczne. Domieszka żywic zwiększa odporność na zarysowania i ścieranie.

W przypadku drewna liściastego, możemy zastosować oleje wodne jak i te wzbogacane innymi dodatkami. Drewno to jest zdecydowanie twardsze od drewna iglastego, przez co bardziej odporne na uszkodzenia.

Jeśli posiadamy w ogrodzie elementy z drewna egzotycznego, w zupełności starczą nam oleje wodne. Drewno to z uwagi na swoje pochodzenie najczęściej jest samo w sobie odporne na warunki klimatyczne, a olejowanie bardziej podkreśla jego niecodzienny urok.

Oleje mogą tworzyć twardniejącą powłokę na powierzchni drewna. Są one najmniej naturalne, ze względu na obecność rozpuszczalników oraz żywic. Preparat stosunkowo szybko schnie i znajduje zastosowanie przy mocno eksploatowanych powierzchniach, najczęściej tarasach oraz schodach.

Najmniej negatywny wpływ na środowisko będą miały oleje nietwardniejące, z uwagi, że nie posiadają większości chemicznych dodatków. Preparaty te stosujemy w przypadku powierzchni użytkowanych mniej intensywnie, lub z którymi mamy bezpośredni kontakt, np. meble ogrodowe. Aby wzmocnić ochronę, można dodatkowo zastosować wosk do drewna, który dodatkowo zabezpieczy powierzchnię.

Olej tungowy czy lniany?

Jeden i drugi będzie skuteczny jeśli tylko dobrze go zastosujemy. Podstawową różnicą jest to, że każdy nada trochę innego kolorytu. Jeśli zależy nam na bardzo naturalnym odcieniu drewna wybierzmy olej tungowy. Jest droższy, ale też trwalszy. Olej lniany z kolei bardziej uwydatni słoje, ale też przybierze bardziej żółtawy odcień. Jest tańszy, ale ma trochę gorsze właściwości.

Jak stosować?

Aplikacja olejów nie jest trudna, a na pewno zdecydowanie prostsza niż nanoszenie farb lub lakierobejc. Drewno musi być suche, w innym wypadku olej się nie wchłonie i może zaschnąć na powierzchni, tworząc świecące refleksy. Należy je odtłuścić, usunąć resztę starych powłok farb czy lakierów. Warto przeszlifować drewno wzdłuż słojów papierem o drobnej gradacji, aby poprawić chłonność. Jeśli pominiemy ten krok, nic się nie stanie, ale na pewno lepiej poświęcić trochę czasu na odpowiednie przygotowanie podłoża. Następnie przechodzimy do olejowania. Olej nanosimy szmatką, gąbką lub wałkiem. Przy dużych powierzchniach możemy pomóc sobie stosując opryskiwacz marki Kwazar z serii technicznej, Venus Super HD solvent line, przeznaczony do stosowania produktów na bazie rozpuszczalników. Regulowaną dyszę ustawiamy, aby wytworzyć  jednolitą mgiełkę. Nanosimy olej równomiernie na powierzchnię, jednocześnie wcieramy ją gąbką, wałkiem lub pędzlem. To rozwiązanie szczególnie ułatwia pracę, przy drewnie szczotkowanym, które jest bardzo chłonne. Naniesiony preparat pozostawiamy, w zależności od zaleceń producenta od 15 minut do godziny i pozwalamy, aby olej wchłonął się w drewno. Po tym czasie, nadmiar oleju wycieramy bawełnianą szmatką. Jest to niezwykle ważny etap, w innym wypadku powstanie powłoka, która może odbijać światło i nierównomiernie się ścierać, a zależy nam na jak najbardziej naturalnym wykończeniu. Nakładamy 2-3 warstwy , w odstępach czasowych podanych przez producenta. Olejowanie przeprowadzamy w bezwietrzny, pochmurny dzień, aby olej za szybko nie wysychał. Optymalna temperatura stosowania to 10-20 °C. Po zabiegu olejowania, wszelkie narzędzia należy umyć, a szmatki służące do wycierania oleju należy wysuszyć lub zamoczyć w wodzie. W innym wypadku może dojść do samozapłonu.

Jeśli zależy nam na naturalnym wykończeniu drewna wybierzmy olej. Należy pamiętać, że drewno impregnowane olejem z natury będzie zmieniać barwę i delikatnie szarzeć, dlatego zabieg należy powtarzać co najmniej raz w roku. Unikniemy łuszczących się, nieestetycznych powłok, a zyskamy piękne naturalne drewno.