Blog

Klimat umiarkowany, w jakim znajduje się Polska, jest jednym z najlepszych do uprawy roślin. Dzięki czterem porom roku bogactwo gatunków i ich zmienność jest dużo większa niż w krajach Europy południowej. Tamtejszy, najczęściej suchy i ciepły klimat jest problematyczny w uprawie roślin ozdobnych, zarówno pod względem podlewania, jak i dość ubogich gleb. Zakochani we florze południa Europy kupujemy rośliny typowe dla tamtego klimatu, traktując je jako jednoroczne uprawiane w donicach. Często robimy to nieświadomie, a na wakacjach dziwimy się, widząc duże, pięknie rosnące okazy gaur, pelargonii czy oleandrów, które w tamtejszym klimacie radzą sobie przez cały rok.

Czym jest roślina jednoroczna?

Z definicji roślina jednoroczna to roślina, która cały swój cykl życiowy przechodzi w ciągu jednego sezonu wegetacyjnego. Kiełkuje, następuje wzrost liści i łodyg, kwitnie, a na końcu wydaje nasiona. Ostatni etap najczęściej kończy cykl życiowy, ze względu na zbliżające się zimne i ciemne miesiące, których rośliny te nie są w stanie przeżyć. Wiele z nich możemy próbować przechować przez zimę. Należy zapewnić im jednak optymalne warunki, co w naszym klimacie nie jest łatwe. Jeśli dysponujemy chłodnym, jasnym pomieszczeniem, są szanse na powodzenie. Dla zapalonego ogrodnika będzie to niezwykle cenne doświadczenie. Podsumowując, większość roślin jednorocznych tak naprawdę nie jest jednoroczna, tylko w naszym klimacie uznawana jest za taką, ponieważ nie jest w stanie przetrwać zimy w naturalnym środowisku.

Najpopularniejsze rośliny jednoroczne

Wybór roślin jednorocznych do obsadzania donic i aranżacji przestrzeni jest bardzo duży. Kiedyś prym wiodły wysiewane aksamitki, goździki, cynie, astry, kosmosy, słoneczniki, czy, jak to się utarło, cmentarne żeniszki. Dzisiaj, ze względu na bogactwo gatunków, a co za tym idzie, różnorodność kwiatów, kolorów i pokroju, wybieramy zupełnie inne rośliny.

Rośliny jednoroczne na miejsca nasłonecznione

Królową lata od zawsze były petunie i surfinie. Petunia rośnie rozłożyście, a surfinia jest odmianą petunii o przewisających pędach. Obie najlepiej czują się w przepuszczalnym, zasobnym podłożu, wzbogaconym o nawóz długodziałający typu Osmocote, w miejscu nasłonecznionym. Bogactwo kolorów kwiatów jest tak duże, że każdy znajdzie coś dla siebie. Od czarnych przez białe i żółte do fioletowych i nakrapianych. Ostatnimi czasy rynek zawojowały surfinie o kwiatach pełnych, jednak te są mniej odporne na ulewne deszcze, które potrafią odebrać im urok. Podczas deszczowego lata należy uważać na rozwój chorób grzybowych, tj. szarej pleśni, i w odpowiednim momencie wprowadzić środki ochronne. Mszyce również nie pogardzą delikatnymi roślinami. Najlepiej zwalczać je przez aplikację środków systemicznych w postaci doglebowych pałeczek, które będą krążyły w sokach rośliny.

Supertunia Vista – udoskonalona wersja surfinii

Udoskonaloną wersją surfinii jest Supertunia Vista. Dostępna od kilku lat, zyskała ogromną popularność. Charakteryzuje się szybszym i bardziej obfitym wzrostem, przez co wymaga odpowiedniego nawożenia. Jej największą zaletą jest brak konieczności obrywania przekwitniętych kwiatostanów, które w przeciwieństwie do tradycyjnych surfinii nie zawiązują nasion i nie osłabiają rośliny. Określa się je mianem samoczyszczących. Występują w pięciu kolorach, a od tego sezonu dostępna jest również Supertunia Vista mini w trzech kolorach, która rośnie silnie, ale rozłożyście, nie przewieszając się. Dzięki tym wszystkim cechom, rośliny te nadają się do donic, jak i do gruntu, jako sezonowe rośliny zadarniające.

Pelargonia – powrót do łask

Pelargonia w ostatnich latach wraca do łask. Kiedyś kojarzona z babcinymi ogrodami, najczęściej występowała w kolorze czerwonym, często przechowywana przez zimę na parapecie, aby wiosną zrobić z nich sadzonki. Poszczególne gatunki różnią się pokrojem, wielkością i rodzajem kwiatostanu. Mamy pelargonie bluszczolistne, czyli zwisające, rabatowe, czyli wzniesione oraz wielkokwiatowe, które w ostatnich latach są zdecydowanym hitem sprzedaży. Rozróżniamy je także ze względu na rodzaj kwiatostanu, który może być pełny lub półpełny. Stanowisko, jakie należy im zapewnić, musi być zdecydowanie słoneczne, a jedynie pelargonie bluszczolistne będą lepiej radziły sobie w półcieniu. Podłoże musi być zasobne i stale wilgotne, choć lekkie przesuszenie nie powinno im zaszkodzić, ze względu na mięsiste liście. Należy unikać polewania liści, ponieważ sprzyja to rozwojowi chorób grzybowych. Aby intensywnie kwitły, potrzebują częstego nawożenia mineralnego nawozami wieloskładnikowymi. Warto także obcinać przekwitnięte kwiatostany.

Begonia – kwiaty i liście

Begonia stale kwitnąca to niska roślina ozdobna z liści i kwiatów. Jej błyszczące, mięsiste liście sprawdzą się na większości stanowisk. Najokazalej wygląda na stanowisku słonecznym, ale da sobie radę w półcieniu, a nawet cieniu, choć może kwitnąć słabiej. Wymaga stale wilgotnej ziemi, nie lubi przesuszania. Oprócz begonii stale kwitnącej, możemy zakupić również begonię bulwiastą, charakteryzującą się mnogością pokrojów i kolorów kwiatów.

Aksamitki – pachnące kwiaty o licznych zaletach

Aksamitki przez niektórych są uważane za kwiaty brzydko pachnące. Rzeczywiście mają specyficzny zapach, ale nie jest on bardzo nieprzyjemny – raczej to kwestia gustu. Występuje kilka odmian aksamitek, choć najbardziej popularnymi są aksamitka rozpierzchła, czyli niska i dość zwarta, aksamitka wzniesiona o dużych kwiatostanach oraz wąskolistna, wyższa, mocno rozgałęziona o drobnych kwiatach. Nadaje się zarówno do donic, jak i gruntu. Preferuje stanowiska słoneczne, choć w półcieniu również da sobie radę. W cieniu kwitnienie będzie dużo słabsze. Aksamitki lubią wilgotne podłoże, ale nie lubią być zalewane. Z krótkotrwałą suszą radzą sobie bardzo dobrze. Nawożenie polepszy kwitnienie, a obrywanie przekwitniętych kwiatostanów wzmocni je i przedłuży. Aksamitka ze względu na swój zapach jest rośliną fitosanitarną, która odstrasza szkodniki glebowe – nicienie. Zaleca się sadzenie kilku roślin w warzywnikach lub pod pomidorami. Kwiatostany są jadalne i można je dodawać do potraw lub jako ozdoba.

Lobelia – delikatna piękność

Lobelia przylądkowa to niewielka roślina jednoroczna, osiągająca około 30 cm. Jest delikatna i niepozorna. Ma małe kwiaty, ale ich ilość jest ogromna, przez co tworzą barwne kobierce. Ma wiotkie, lekko przewisające pędy lub takie, które rosną ku górze. Preferuje miejsca słoneczne i ciepłe. Najczęściej jej kwiaty są koloru fioletowego, różowego lub białego. Lobelia nadaje się do podsadzania innych roślin jednorocznych, ponieważ z czasem ich nie zdominuje, a delikatnie będzie pomiędzy nimi wypływać. Roślina ta potrzebuje regularnego podlewania oraz nawożenia, a przesuszenie może fatalnie wpłynąć na jej wygląd i kwitnienie. Podłoże dla lobelii może być średnio zasobne, ale nigdy przelane.

Ipomea wilec – ozdobne liście

Ipomea wilec to roślina ozdobna jedynie z liści. Ich sercowaty kształt idealnie dopełnia kwiatowe kompozycje, wręcz wylewając się z donic. Nadaje się do większych donic, ponieważ bardzo szybko przybiera większe rozmiary. Długość pędów może dochodzić nawet do jednego metra. Występuje w kolorze limonkowym oraz ciemnym, prawie czarnym. Najlepiej czuje się w miejscach słonecznych oraz lekko zacienionych, lecz przy niedoborze światła słabiej się wybarwia. Ma mniejsze wymagania pokarmowe niż rośliny kwitnące oraz preferuje glebę wilgotną, ale nie przelaną.

Stokrotka afrykańska – osteospermum

Stokrotka afrykańska, inaczej osteospermum, to kolejna z roślin traktowanych w naszym klimacie jako jednoroczna, którą w odpowiednich warunkach możemy przezimować. Tworzy gęste zielone kępki, kwitnąc intensywnymi i wyrazistymi kolorami, od bieli i żółci po róże i fiolety. Kwiaty przypominają nam dobrze znane margaretki. Osteo wymaga stanowiska słonecznego. W dni pochmurne kwiaty zamykają się, a w miejscach mniej nasłonecznionych kwitnienie jest słabsze. Wymaga żyznej gleby oraz regularnego nawożenia. Źle znosi nadmierne przesuszenie, ale nie lubi być zalewana.

Rośliny na stanowiska cieniste lub półcieniste

Komarzyca, czyli plektrantus, jest rośliną o przewisających pędach, która ma właściwości odstraszania komarów dzięki charakterystycznemu zapachowi kamfory, którego komary nie lubią. Tworzy długie, dorastające do 1,5 m pędy, które są ozdobne z liści. Barwa zależy od odmiany – można wybrać odmiany o ciemnych lub jasnych liściach, w zależności od kompozycji. Kwiaty są małe i niepozorne, praktycznie niezauważalne. Nie jest wybredna co do podłoża, a co najważniejsze, lubi rosnąć w cieniu. W słońcu liście tracą zdrowy wygląd i stają się bledsze.

Niecierpek Walleriana – roślina na stanowiska cieniste

Niecierpek Walleriana to silnie krzewiąca się roślina na stanowiska cieniste lub półcieniste. Należy unikać sadzenia ich w bezpośrednim słońcu. Zadowoli się przeciętną glebą ogrodową, ale stale wilgotną. Nie lubią silnie wiejących wiatrów. Występuje w kilku kolorach, najczęściej w odcieniach różu, fioletu oraz bieli. Jak wszystkie rośliny intensywnie rosnące, potrzebuje intensywnego nawożenia mineralnego, aby obficie kwitnąć. Niecierpki łatwo przezimować w chłodnym pomieszczeniu, a wiosną rozmnożyć je z sadzonek.

Fuksje – kwiaty na stanowiska cieniste

Fuksje zadowolą się ciemniejszym stanowiskiem i będą za to bardzo wdzięczne. Nie tolerują miejsc słonecznych, w których potrafią zrzucać swe piękne kwiatostany. Kwiat fuksji jest niespotykany, dwu- lub trzykolorowy, przypominający baletnicę. Pędy fuksji mogą być wzniesione lub zwisające. Lubią żyzną i stale wilgotną glebę. Aby zapewnić im takie warunki, warto wymieszać ziemię kompostową z uniwersalną i dodać hydrożelu, który w momentach suszy będzie oddawał zmagazynowaną wodę.

Podsumowanie – klucz do sukcesu w uprawie roślin jednorocznych

Opisane rośliny to jedne z najczęściej wybieranych do obsadzeń tarasów, balkonów czy miejsc wypoczynku. Wybór odpowiedniego gatunku ze względu na nasłonecznienie jest kluczowy przy roślinach sezonowych. Mają one zdobić od momentu posadzenia aż do pierwszych mrozów, a efekt ma być natychmiastowy. Rośliny jednoroczne, ze względu na szybki wzrost i dużą masę zieloną, są bardzo żarłoczne w stosunku do składników odżywczych w glebie. Podłoże w donicach powinniśmy zmieniać co sezon, bo po intensywnym nawożeniu i podlewaniu może być zasolone i wypłukane z wartości odżywczych. Warto również pamiętać o drenażu na spodzie donicy w postaci keramzytu, pokruszonego styropianu czy kamieni, aby woda nie gromadziła się w pobliżu systemu korzeniowego, co może prowadzić do rozwoju chorób i gnicia korzeni. Warto zastosować nawóz długodziałający typu Osmocote, który będzie dostarczał naszym roślinom składników pokarmowych przez okres trzech do nawet sześciu miesięcy. Obcinajmy przekwitnięte kwiatostany, aby nie dopuścić do zawiązywania nasion, co osłabia roślinę. Regularnie podlewajmy, a jeśli często nie ma nas w domu, warto rozważyć zakup systemu nawadniającego do donic. Rośliny jednoroczne nie są trudne w uprawie, a stosując się do tych kilku rad, Twój ogród w donicach będzie piękny, bujny i zdrowy do późnej jesieni.